VỤ MẸ NẤM – HẾT ĐÁM DÂN CHỦ ĐẾN LƯỢT LUẬT SƯ?

Ngày 10/10/2016, Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Khánh Hòa đã khởi tố và bắt tạm giam Nguyễn Ngọc Như Quỳnh (tức Mẹ Nấm) về hành vi “Tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội Chủ nghĩa Việt Nam” theo Điều 88 Bộ luật hình sự. Sau sự việc này, đám dân chủ cuội trong nước một mặt viết bài xuyên tạc sự thật, vu cáo Việt Nam vi phạm dân chủ, nhân quyền khi bắt “người bất đồng chính kiến”, mặt khác kêu gọi các tổ chức, cá nhân thiếu thiện chí với Việt Nam lên tiếng gây sức ép với chính quyền trong quá trình xử lý Mẹ Nấm.

Có thể thấy, hành vi phạm tội của Nguyễn Ngọc Như Quỳnh đã quá rõ ràng, đã vi phạm vào quy định của Điều 88 Bộ luật hình sự và việc khởi tố, bắt tạm giam là điều cần thiết để bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật nên tất cả các luận điệu, các ý kiến của các thành phần trên không thể tác động gì được vào quá trình giải quyết vụ án của các cơ quan tiến hành tố tụng.

Tuy nhiên, gần đây liên quan đến vụ án này, một số luật sư có ý định tham gia bào chữa cho Mẹ Nấm lại lên tiếng theo một chiều hướng rất tiêu cực. Theo đó, hai luật sư Nguyễn Hà Luân và Lê Văn Luân của Văn phòng luật sư Hưng Đạo Thăng Long đã có ý kiến về việc Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Khánh Hòa đã có những vi phạm tố tụng trong quá trình giải quyết vụ án này. Hai vị luật sư cho rằng mình đã được gia đình của Mẹ Nấm đề nghị tham gia bào chữa cho Mẹ Nấm, các luật sư này đã có những văn bản đề nghị được Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Khánh Hòa cho phép tham gia bào chữa nhưng cơ quan này chưa có trả lời. Và ngay lập tức, lá cải lề trái Dân làm báo đã tung ra luận điệu cho rằng “An ninh - Điều tra Công An tỉnh Khánh Hòa vẫn cố tình tiếp tục vi pham luật tố tụng. Luật sư của Nguyễn Ngọc Như Quỳnh kiến nghị Viện Kiểm Sát tỉnh Khánh Hòa làm tròn nhiệm vụ: yêu cầu cơ quan Công An tỉnh Khánh Hòa chấm dứt việc xâm hại quyền lợi của blogger Mẹ Nấm Nguyễn Ngọc như Quỳnh và luật sư.”

Người ta chẳng còn xa lạ gì với hai vị luật sư này. Đây là hai trong số các luật sư thường xuyên tham gia bào chữa cho đám dân chủ trong nước mỗi khi số đó bị bắt, xử lý theo quy định của pháp luật. Và vụ việc lần này khi “chủ động” tham gia bào chữa cho Nguyễn Ngọc Như Quỳnh có lẽ cũng không phải là chuyện lạ. Bởi lẽ Mẹ Nấm là thành phần cốt cán của phong trào dân chủ và lại còn bị bắt về tội phạm xâm phạm an ninh quốc gia.

Nhưng “chủ động” trong việc tham gia vào quá trình bào chữa cho Mẹ Nấm của các vị luật sư kia có lẽ không có gì là trong sáng cho lắm. Bởi lẽ, nếu là các luật sư thì phải nắm vững các quy định của pháp luật nhất là pháp luật tố tụng hình sự để có thể bào chữa cho thân chủ của mình. Tuy nhiên, theo quy định tại Khoản 1 Điều 57 Bộ luật tố tụng hình sự thì “Người bào chữa do người bị tạm giữ, bị can, bị cáo hoặc người đại diện hợp pháp của họ lựa chọn.” trong khi đó Mẹ Nấm đâu phải thuộc diện đối tượng cần phải có người đại diện nên việc mẹ của Mẹ Nấm mời các luật sư kia tham gia bào chữa là điều không hợp lệ theo luật tố tụng hình sự hiện hành. Mặt khác, theo quy định tại Khoản 1 Điều 58 Bộ luật tố tụng hình sự thì “Người bào chữa tham gia tố tụng từ khi khởi tố bị can. Trong trường hợp bắt người theo quy định tại Điều 81 và Điều 82 của Bộ luật này thì người bào chữa tham gia tố tụng từ khi có quyết định tạm giữ. Trong trường hợp cần giữ bí mật điều tra đối với tội xâm phạm an ninh quốc gia, thì Viện trưởng Viện kiểm sát quyết định để người bào chữa tham gia tố tụng từ khi kết thúc điều tra.” Trong khi đó, chúng ta đều biết rằng, đa phần các vụ án xâm phạm an ninh quốc gia, do tính chất đặc biệt của nó nên các nhà làm luật đã phải tính toán đến việc quy định thời hạn điều tra cho loại tội phạm này tương đối dài để bảo đảm chứng mình, làm rõ sự thật khách quan, toàn diện và đầy đủ về vụ án. Và để đảm bảo việc giữ bí mật cho quá trình điều tra thì người bào chữa tham gia từ khi kết thúc điều tra chứ không phải sau khi khởi tố bị can. 

Với các quy định đó, thì liệu các vị luật sư kia phải chăng là không nắm rõ luật? Hay chăng đang hùa theo đám dân chủ, cổ vũ cho các luận điệu xuyên tạc sự thật, vu cáo chính quyền?

Công Mẫn