CÁC NHÀ DÂN CHỦ ĐỪNG NÓNG VỘI VỚI ĐIỀU 292 BỘ LUẬT HÌNH SỰ NĂM 2015

Giới Startup Việt Nam đang nóng lên khi đọc các quy định tại Điều 292 Bộ Luật hình sự năm 2015 về tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng vi tính, mạng viên thông như sau:

“1. Người nào cung cấp một trong các dịch vụ sau đây trên mạng máy tính, mạng viễn thông không có giấy phép hoặc không đúng nội dung được cấp phép, thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng hoặc có doanh thu từ 500.000.000 đồng đến dưới 2.000.000.000 đồng, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm:

a) Kinh doanh vàng trên tài khoản;

b) Sàn giao dịch thương mại điện tử;

c) Kinh doanh đa cấp;

d) Trung gian thanh toán;

đ) Trò chơi điện tử trên mạng;

e) Các loại dịch vụ khác trên mạng máy tính, mạng viễn thông theo quy định của pháp luật.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 1.500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:

a) Có tổ chức;

b) Phạm tội 02 lần trở lên;

c) Có tính chất chuyên nghiệp;

d) Tái phạm nguy hiểm;

đ) Thu lợi bất chính từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng hoặc có doanh thu từ 2.000.000.000 đồng đến dưới 5.000.000.000 đồng.

3. Phạm tội trong trường hợp thu lợi bất chính 500.000.000 đồng trở lên hoặc có doanh thu 5.000.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tiền từ 1.500.000.000 đồng đến 5.000.000.000 đồng hoặc bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm.

4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản”.

Bộ luật Hình sự 2015 sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7 tới, trong đó Điều 292 quy định người nào cung cấp các dịch vụ như sàn giao dịch thương mại điện tử, trung gian thanh toán điện tử, trò chơi điện tử, và các loại dịch vụ khác trên mạng máy tính, mạng viễn thông mà không có giấy phép hoặc không đúng nội dung được cấp phép thì có khả năng bị truy tố hình sự. Các lĩnh vực được nhắc đến trong điều 292 là những ngành nghề kinh doanh có điều kiện và buộc phải có giấy phép hoạt động.

Nếu như giới startup lo ngại sẽ bị xử lý hình sự theo Điều 292 thì cũng có cơ sở bởi theo điểm e khoản 1 Điều 292 quy định về “Các loại dịch vụ khác trên mạng máy tính, mạng viễn thông theo quy định của pháp luật”. Tuy nhiên, nếu họ thực hiện đúng quy định, tức là có nộp thuế thu nhập cá nhân và các nghĩa vụ về quyền tác giả thì sẽ không bị xử lý về hình sự, chỉ khi nào người cung cấp dịch vụ mà chưa xin phép hoặc không đúng nội dung đã được cấp phép thì mới thuộc phạm vi xử lý của Điều 292.

Ở Việt Nam hiện nay vẫn tồn tại nhiều loại hình kinh doanh dịch vụ mạng, dịch vụ viễn thông thu lợi nhuận cao nhưng không đóng thuế cho Nhà nước, đó là các loại hình mạng xã hội, các trò chơi điện tử…với số tiền quảng cáo trực tuyến rất cao và rất khó kiểm soát.

Mục đích của Điều 292 chính là bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của chính người sử dụng các dịch vụ này, chống thất thoát một lượng lớn thuế từ các hoạt động đó. Điều 292 này có mục đích là nhắm vào những danh nghiệp, cá nhân cung cấp một trong các dịch vụ trên mạng máy tính, mạng viễn thông không có giấy phép hoặc không đúng nội dung được cấp phép, tức là đã kinh doanh sản phẩm trực tuyến nhưng không đăng ký với Bộ Công Thương, với đơn vị thuế và như vậy rõ ràng có dấu hiệu trốn thuế. Còn lại, với những người trực tiếp sáng tạo sản phẩm thì không bị ảnh hưởng trực tiếp trừ khi những người đó tiến hành thương mại hóa sản phẩm.

Khi vừa đọc quy định trên, rất nhiều cá nhân đã phản đối và đòi xóa bỏ Điều luật này. Một số đối tượng xấu đã lợi dụng để kích động, tạo thành phong trào xóa bỏ một điều luật mới. Sự việc này cũng đã từng diễn ra đối với Bộ luật hình sự năm 1999, đó là Điều 258 về tội Lợi dụng các quyền tự do, dân chủ xâm phạm lợi ích Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân mà các blogger “đen”, các nhà dân chủ lo sợ vì hành vi của họ đã bị hình sự hóa, rất nhiều đối tượng đã bị xử lý hình sự về Điều 258 về hành vi cố tình làm trái pháp luật.

Việt Nam luôn chú trọng phát triển nền kinh tế, tạo mọi điều kiện tốt nhất để doanh nghiệp, cá nhân phát triển việc kinh doanh. So với Bộ luật hình sự năm 2003 thì tội danh gây tranh cãi nhiều nhất là tội kinh doanh trái phép đã được Quốc hội khóa XIII bãi bỏ nhằm tránh gây khó khăn cho các doanh nghiệp, cá nhân, không hình sự hóa hành vi này mà chỉ xử phạt hành chính. Việc quy định Điều 292 là phù hợp với tình hình thực tế, tạo sự bình đẳng trong kinh doanh giữa các thành phần tham gia, đảm bảo lợi ích của Nhà nước trong các hoạt động quản lý, tránh gây thất thoát nguồn thuế.

Dân Việt