TRUNG QUỐC ĐANG PHẢI ĐỐI MẶT VỚI SỰ CÔ LẬP TỪ CỘNG ĐỒNG QUỐC TẾ

Sự chuẩn bị kỹ càng của Trung Quốc cho thời gian trước và trong kỳ Lưỡng hội 2015 (Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc – Quốc hội và Hội nghị chính trị hiệp thương nhân dân Trung Quốc – Chính hiệp) tại Bắc Kinh đã tạo ra sức nóng bỏng thu hút quan tâm của dư luận trong nước cũng như trên toàn thế giới. Nhưng điều đó cũng không làm giảm ảnh hưởng sự cô lập mà Trung Quốc đã/đang gặp phải trong quan hệ với các quốc gia láng giềng, các đối tác và hợp tác.

Về phương diện ngoại giao. Các cuộc gây hấn của Trung Quốc trên biển Hoa Đông (Điếu Ngư/Senkaku), Nam Trung Hoa  (biển Đông) và dọc biên giới biển giữa Ấn – Trung đã làm cho Mỹ và nhiều nước trong khu vực đã lo ngại về một khu vực mất an ninh và một cuộc chiến có thể xảy ra. Nên với chính sách “xoay trục” được Mỹ thực thi từ năm 2012, sau đó được gọi bằng cái tên “tái cân bằng” cùng với chính sách “hành động ở phía Đông”  của Ấn Độ, Tổng thống Obama đã tìm cách cải thiện mối quan hệ với New Delhi qua hai lần thăm Ấn Độ trong nhiệm kỳ với mục tiêu mong muốn Ấn Độ là trụ cột trong chiến lược bảo vệ hòa bình tại châu Á- Thái Bình Dương mà không phải là Trung Quốc. Đây cũng là chiến lược được hai quốc gia hướng đến nhằm ngăn ngừa các hoạt động của Trung Quốc trong việc phát triển ảnh hưởng của mình lên toàn khu vực. Trung Quốc đã rêu rao rằng Mỹ - Ấn đang “bao vây Trung Quốc”, nhưng với âm mưu bá chủ khu vực thì chính Trung Quốc đang tự cô lập chính mình với cộng đồng quốc tế.

Về phương diện kinh tế. Mỹ và các quốc gia đã thiết lập Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) mà Trung Quốc không muốn tham gia, để chống lại TPP, Trung Quốc đề xướng thành lập Khu vực tự do thương mại châu Á – Thái Bình Dương (FTAAP) mà không nhận được nhiều sự quan tâm như TPP. Khi TPP được thông qua, Trung Quốc sẽ phải đối mặt với một sự bao vây địa kinh tế sẽ tác động làm giảm sự tăng trưởng của Trung Quốc có thể xuống mức 4%.

Cùng với đó là tham vọng muốn gộp đồng nhân dân tệ vào SDR (Quyền rút vốn đặc biệt, tài sản dự trữ ngoại hối bổ sung được xác định và duy trì bởi Quỹ tiền tệ quốc tế - IMF và đang được xác định bằng 04 loại tiền tệ chính là:  đồng USD, đồng EURO, đồng bảng Anh, đồng Yên Nhật) để “mua lại” quyền phủ quyết trong IMF, từ đó chi phối các nền kinh tế lớn khác và hạn chế vị thế quân sự của Mỹ ở châu Á. Đây sẽ là đòn nguy hiểm nếu được thông qua và EU sẽ phải đối mặt với cuộc chiến tranh thương mại mới với Trung Quốc. Đáp lại sự mong chờ của Bắc Kinh, Ủy ban Châu Âu (được vận động hành lang bởi Pháp, Tây Ban Nha và Ytaly) tăng thuế đối với các tấm pin năng lượng mặt trời của Trung Quốc từ 8,6% lên 47,6% trong hai tháng 6,7/2013, và sau đó là hàng loạt các cuộc điều tra bán phá giá về các nhà sản xuất thiết bị thuộc tập đoàn viễn thông Huawei và ZTE.  Trung Quốc cũng đáp trả lại bằng việc áp thuế chống bán phá giá với các loại rượu vang của Châu Âu và cáo buộc EU trợ cấp bất hợp pháp…

Vấn đề nhân quyền, các nước phương Tây chỉ trích thường xuyên về các sự kiện của Bắc Kinh can thiệp vào sự tái sinh của Đức Đạt Lai Lạt Ma – nhà lãnh đạo nổi tiếng của Phật giáo Tây Tạng khi muốn can thiệp vào việc “bổ nhiệm” vì Đạt Lai Lạt Ma thứ 15 nhằm kiểm soát sự bất ổn hiện nay tại Tây Tạng. Sự can thiệp này vi phạm nghiêm trọng về quyền tự do, tín ngưỡng tôn giáo của người dân. Tiếp đó là cuộc đàn áp “phong trào chiếm trung tâm” tại Hong Kong và “phong trào Hoa Hướng Dương” tại Đài Loan năm 2014 đã làm cho quan hệ giữa Đại lục với Hong Kong và Đài Loan gặp trắc trở làm cho biến số của cuộc bầu cử tại hai nơi này diễn ra vào các năm 2016, 2017 sẽ là một ẩn số.

Với các bước chuẩn bị cho con đường trở thành người lãnh đạo cao nhất của Đảng Cộng sản Trung Quốc và nắm giữ quyền lực trong Nhà nước cộng hòa dân chủ nhân dân Trung Quốc, Tập Cận Bình đã thực thi các chiến lược mạnh tay để giữ vị thế của cá nhân cũng như của Trung Quốc trên trường quốc tế kể cả khi chính sách này gặp sự cô lập từ các quốc gia. Nhưng “giấc mộng Trung Hoa” này sẽ được Tập cận Bình thực hiện đến đâu cũng phải xem xét xem sự tương quan với các khối liên minh và với các cường quốc khác trong các cuộc chạy đua.

*Cua Đồng*