QUYỀN CON NGƯỜI KHÔNG PHẢI ĐỂ MẶC CẢ

Trong những ngày qua, sau sự kiện Nguyễn Văn Hải (tức Điếu Cày) được xuất cảnh đi Mỹ (ngày 21-10-2014) vì lý do nhân đạo (trước đó, tháng 4-2014, Cù Huy Hà Vũ cũng được xuất cảnh đi Mỹ để chữa bệnh), thiết tưởng đó cũng là điều bình thường, nhưng trên nhiều trang mạng, người ta đã có nhiều đồn đoán về quan hệ Mỹ-Việt. Nhiều kẻ cho rằng, cả Mỹ và Việt Nam đều “ra điều kiện” cho nhau theo kiểu: “Ông mất chân giò-bà thò chai rượu” trong việc mở rộng và phát triển hơn nữa mối quan hệ sẵn có giữa hai nước. Chẳng hạn, họ nói: Việt Nam đã “thay đổi chiến thuật” rằng, sau khi Hoa Kỳ nới lỏng lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam trong chuyến đi Mỹ của ông Phạm Bình Minh “thì phía Việt Nam mới thả anh Điếu Cày ra”. Điều này nói lên rằng, Việt Nam đã rút được kinh nghiệm: Nếu đáp ứng đòi hỏi của phía Hoa Kỳ trước (về việc nới lỏng vấn đề nhân quyền) thì “điều họ nhận được đều không như ý”. Nói cách khác, theo họ, chỉ khi nào Việt Nam nhận được cam kết, thực hiện trước của Hoa Kỳ, thì Việt Nam mới nới lỏng vấn đề quyền con người. Vậy là lại có thêm những minh chứng rõ nét về sự nhận thức ngây thơ, ấu trĩ về chính trị của những kẻ tự xưng “đấu tranh cho dân chủ”.  Hơn nữa điều này là cản trở, phá hoại sự phát triển quan hệ hợp tác toàn diện giữa hai quốc gia, cản trở chính sự phát triển của dân tộc Việt Nam. Do đó, cần phải lên án và loại trừ những tư tưởng “giẻ rách”đó. Việc khẳng định như trên xuất phát từ mấy điểm sau đây:

Đầu tiên, Việt Nam là một quốc gia có chủ quyền và bình đẳng với tất cả các quốc gia, có Hiến pháp, pháp luật của mình. Việc Việt Nam bắt giữ, điều tra, truy tố xét xử và thi hành án phạt tù người nào đó là căn cứ vào pháp luật Việt Nam. Điều đó có nghĩa là việc Việt Nam xem xét quá trình cải tạo, tình hình sức khỏe và cả những kiến nghị nào đó của nước ngoài để giảm nhẹ mức án hoặc trả tự do sớm cho người đang chấp hành án phạt tù cũng là điều bình thường chứ không phải vì sức ép hay trao đổi với bất cứ quốc gia nào. Động thái này không những không vi phạm các công ước quốc tế về quyền con người mà còn thể hiện tính tích cực, nhân đạo của Nhà nước Việt Nam trong tôn trọng và bảo đảm quyền con người. Luật pháp các quốc gia hầu như có hình phạt và quản lý rất khắc nghiệt với tù nhân chính trị hay những người hoạt động chính trị bất hợp pháp. Nhưng ở Việt Nam, nhà nước sẵn sàng tạo điều kiện cho những người trên được ra nước ngoài để chữa bệnh. Việc Việt Nam cho Nguyễn Văn Hải xuất cảnh sang Mỹ lần này không phải là lần đầu tiên. Chắc chúng ta còn nhớ, Cù Huy Hà Vũ hồi đầu tháng 4 năm nay cũng đang phải chịu hình phạt tù nhưng do sức khỏe yếu nên được Nhà nước Việt Nam cho xuất cảnh đi Mỹ để chữa bệnh. Điều đó càng minh chứng cho việc Việt Nam làm điều đó hoàn toàn không xuất phát từ sự thỏa hiệp nào.

Thứ hai, Việt Nam có vị trí rất quan trọng ở khu vực Đông Nam Á, vai trò của Việt Nam trong các diễn đàn của khu vực và thế giới ngày càng đậm nét. Việt Nam ngày càng thể hiện sự tự chủ của mình trong quan hệ quốc tế. Do vậy, trong chiến lược chính trị chuyển dịch trọng tâm sang Châu Á-Thái Bình Dương của mình, thì theo nhiều nhà phân tích cho rằng Mỹ có khi còn cần Việt Nam hơn Việt Nam cần Mỹ.

Thứ ba, Kinh nghiệm của thế kỷ XX cho thấy, nguyên tắc cao nhất của sự hợp tác giữa các quốc gia chính là sự phù hợp, thích hợp lợi ích giữa các quốc gia. Quan hệ hợp tác Việt Nam-Hoa Kỳ không nằm ngoài nguyên tắc đó. Việc Hoa Kỳ dỡ bỏ một phần lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam không chỉ đem lại lợi ích cho Việt Nam, mà cả cho Hoa Kỳ. Đối với Việt Nam, điều này góp phần vào việc bảo vệ độc lập, toàn vẹn lãnh thổ, giúp chúng ta bảo vệ môi trường hòa bình để xây dựng đất nước. Còn về phía Hoa Kỳ, điều này sẽ giúp họ “tái cân bằng” chiến lược ở Châu Á-Thái Bình Dương, vì lợi ích kinh tế, an ninh của Hoa Kỳ.

Bởi vậy, quan điểm cho rằng việc cho Nguyễn Văn Hải (Điếu Cày) đi Mỹ là biểu hiện Việt Nam “thay đổi chiến thuật”, hoặc Việt Nam chẳng có gì để hợp tác với Hoa Kỳ ngoài số tù nhân “lương tâm” đang còn ở trong tù, làm “món hàng” để trao đổi, là điều ngớ ngẩn, mơ hồ nhất mà chúng đang cố tình tạo ra. Đây ra là sự bán rẻ và coi thường những giá trị về quyền con người của toàn nhân loại. Có lẽ họ đã quên cách đặt câu hỏi: Hoa Kỳ được gì khi phải mua “rẻ” những đối tượng mà một đất nước nghèo như Việt Nam “thải ra”. Đã vô số kẻ “chạy trốn” như thế sang Mỹ cũng có làm gì đâu ngoài hai chữ “ăn bám”. Còn Việt Nam nếu không cho Nguyễn Văn Hải sang Mỹ, thì Việt Nam cũng được lợi lộc gì ngoài một kẻ tù tội và cuồng vọng. Vậy nên, Việt Nam chưa bao giờ ngã giá với bất kỳ quốc gia và tổ chức nào đối với những nhà rận chủ như vậy đặc biệt trong chuyện mặc cả về quyền con người.

Hungbin